Amir wierzy, że dzięki ciężkiej pracy i wytrwałości może spełnić swoje marzenia. Rzeczywistość weryfikuje jego plany i zmusza do kolejnych kompromisów z moralnością, ale młody mężczyzna jest gotowy na wszystko, by stać się godnym swojej ukochanej. Opowieść Behrooza Karamizadego to nie relacja z drogi do sukcesu, a medytacja nad tym, jak niewiele od nas zależy.

„Empty Nets” to historia Amira szczerze zakochanego w Narges. Już od pierwszych scen widać zarówno łączącą młodych ludzi więź, jak i wszystko to, co ich od siebie oddala: konserwatywne podejście społeczeństwa i różnice majątkowe, które sprawiają, że Amir nie może oficjalnie poprosić Narges o rękę. Jest jednak gotów walczyć o swoje szczęście i nie poddaje się nawet wtedy, gdy traci dotychczasową pracę, a jedyną dostępną alternatywą jest niskopłatna harówka przy połowie ryb. Młody mężczyzna zakasuje rękawy, by zyskać jak najwięcej, tymczasem z przerażeniem obserwuje, jak Narges mu się wymyka. Powolna próba zmiany własnej sytuacji zmienia się w wyścig z czasem, w którym nie można zwyciężyć dzięki uczciwości. Amir coraz mocniej wikła się w interesy przy sprzedaży czarnego kawioru: nielegalne, ale przynoszące szybkie i znaczące zyski. 

Irański film Behrooza Karamizadego jest realistyczny i niezwykle aktualny, kiedy bez litości obnaża brudne mechanizmy funkcjonowania współczesnego świata, gdzie uczucia liczą się coraz mniej, a pieniądze stale zyskują na wartości. Główny bohater (w tej roli Hamid Reza Abbasi) odkrywa tę prawdę z przerażeniem, ale każda kolejna porażka pogłębia jego zobojętnienie. Współczesność tego obrazu i osadzenie w konkretnym kontekście kulturowo-społecznym nie odbiera mu jednak uniwersalności, wręcz przeciwnie – każe stawiać pytania o niezdolność ludzkości do rozwiązania obecnych od wieków problemów, jakie w obecnym kryzysowym momencie tylko się pogłębiają. Tytułowe puste sieci stanowią metaforę nieustannych wysiłków bohatera i nie przynoszą mu nic poza rozczarowaniami. Amir, pomimo poczucia beznadziei i niekłamanego strachu, próbuje wciąż na nowo, wierząc, że tym razem mu się powiedzie.

Na szczególną uwagę zasługują w tym filmie zdjęcia autorstwa Ashkana Ashkaniego – surowy krajobraz morza jako nieokiełznanego żywiołu, setki ryb szamoczących się w sieci, wreszcie plastikowe odpady unoszące się w wodzie czy maleńka łódka miotana przez fale. Wszystkie te piękne i jednocześnie niepokojące obrazy podkreślają rozpaczliwe wysiłki głównego bohatera i tych, którzy go otaczają: jego matki gotowej poświęcić najcenniejsze pamiątki dla szczęścia syna czy pozostałych rybaków również próbujących zapracować sobie na lepszą przyszłość. Debiutanckie dzieło irańskiego reżysera podnosi problemy pogłębiających się podziałów klasowych i zderza je z jednostkowym pragnieniem zmiany. Nietrudno zgadnąć, że to jednostka jest tutaj stroną przegraną. Czy jednak na klęsce jednostki nie traci też całe społeczeństwo? 

„Empty Nets” do obejrzenia w Konkursie Głównym „Wytyczanie Drogi” Mastercard OFF CAMERA:

• 02/05/2024 15:00 – Akademia Sztuk Pięknych – Aula ASP, pokaz Q&A – Mastercard Special Screening

Gabriela Mynarska