W latach 2013–2016 aż 42 000 osób ze 110 krajów podążyło za sztandarem tzw. Państwa Islamskiego w Syrii i Iraku – ta oszałamiająca relacja, stanowiąca opowieść o rekrutacji partnerek bojowników islamskich, stających się „członkiniami naszej sprawy”, pełni rolę fundamentu „Rabii”. Debiutancki film fabularny Mareike Engelhardt, mający swoją międzynarodową premierę na festiwalu Alice nella Città, z niespotykaną intensywnością, cielesną intymnością oraz pełnią paradoksów poddaje wiwisekcji proces indoktrynacji młodych kobiet. 

Zwabione wizją lepszego jutra w objęciach Allaha, dwie uczennice pielęgniarstwa, porzucają swoją wyblakłą francuską codzienność na rzecz wspólnego poślubienia dżihadysty (swoją drogą, w dalszych sekwencjach filmu przybliżony intrygujący proces werbowania dziewcząt za sprawą mediów społecznościowych). 

Komórki w ciele rekonstruują się co siedem lat. Za siedem lat nie zostanie nic z naszego dawnego życia. – konspekt z przyswajanego przez Jessicę atlasu medycyny zdaje się pełnić rolę niechlubnej recepty na przyszłość. 

Bowiem po przybyciu do mafady – dużego domu matrymonialnego, w którym kobiety są odseparowane i czekają na zamążpójście, Jessica trafia do innej „rodziny” – świata reguł i codzienności wymagającej całkowitego podporządkowania. W tym „lepszym jutrze” pieczę twardą ręką w aksamitnej rękawiczce sprawuje Madame (postać oparta na historii prawdziwej Marokanki, twórczyni systemu kobiecego zniewolenia w Syrii), która najświeższe nowinki z frontu kalifatu przyswaja do śniadania. Postać Jessici, zdezorientowanej przez przeszłość wypełnioną ogólnym brakiem, paradoksalnie niechętnej wobec pełnienia roli niewolnicy systemu, rozdarta jest między sprzecznymi pragnieniami – impulsywną potrzebą wolności a żarliwym dążeniem do udowodnienia swojej wartości.  

Bohaterka początkowo pełniąc rolę obserwatorki z pierwszego rzędu mechanizmów oszukiwania religijnych kobiet, stopniowo staje się współwinna tym samym działaniom. Dzięki zdjęciom Agnès Godard surowa estetyka filmu nieustannie podkreśla moralne szarości, po których porusza się Jessica, by zapewnić sobie przetrwanie.  

„Rabia” stanowi wciągający, niesłychanie wymowny a zarazem kobiecy i z wielką delikatnością ukazany portret szarych stref tkwiących w „banalności zła”. Proces stopniowego przejścia z odmętów Iranu do piastowania stanowiska matrony, pełniącej rolę „wyplewiającej z chwastów” (nie bez powodu imię „Rabia”, które przybiera bohaterka może być tłumaczone jako „gniew” lub „ogród”) to opowieść o degradacji, mimo wspominania się po szczeblach hierarchii społecznej. O zwierzęcych instynktach budzących się w trzewiach oraz osobistej podróży przez ciemność, która nosi znamiona zarówno powieści, jak i dokumentu (wzbogaconego licznymi, przekonującymi detalami). Film, cechujący się skondensowaną i oszczędną siłą emocjonalną – doskonale uchwyconą przez autorkę zdjęć Agnès Godard – oferuje niezwykle trafny i intymny wgląd w drażliwy dla Zachodu temat. To przenikliwa obserwacja stanu zagubienia i kryzysu, eksplorująca niepokojące zjawisko radykalizacji oraz manipulacji, stawiając trudne pytania dotyczące roli kobiet w systemach ekstremistycznych i politycznych oraz przemocy ze względu na płeć. 

„Rabia” ukazuje ziemię niczyją stworzoną całkowicie przez patriarchat oraz portret psychologiczny kobiet, które wyjechały. Produkcja podejmuje próbę zrozumienia, jak radykalizacja może dokonywać się nie przez wielkie idee polityczne, lecz za pośrednictwem bliskich relacji i emocjonalnego uwikłania. Wzbudzenie czujności wobec ekstremizmu i radykalizacji oraz ukazanie, że binarne, totalitarne myślenie stanowi nieustanne zagrożenie we współczesnym świecie. 

Karolina Zdunek